Atlar
ATLAR VE ÇEŞİTLERİ


Familyası: Atgiller (Equidae). Yaşadığı yerler: Evcilleri olduğu gibi, Amerikan bozkırlarında “Mustang”ve Altay dağlarının her iki yanındaki açık arazilerde “Prezevalski” denen yabani atlar sürüler halinde yaşar. Özellikleri: Küçük başlı ve kısa kulaklıdır. Yelesi ve kuyruk ucu uzun kıllıdır. Midilli atları koç iriliğindedir. Ömrü: 40-60 sene. Çeşitleri: En meşhuru Arap, İngiliz ve Midilli atıdır.

Tek tırnaklılar takımının, Atgiller familyasından bir memeli. Erkeğine aygır, dişisine kısrak, yavrusuna tay, yumurtaları çıkarılmış, iğdiş edilmiş olana da beygir denir. Hepsine genelde at adı verilir. Arabide binek ve yük hayvanı olan ata; dabbe, matiyye, semend, tusen-i sütur denir. Cenk atına da rahş denir. Hepsi otla beslenir. Geviş getirmezler. Memeleri kasık bölgesinde arka ayaklarına yakındır. Üçüncü parmakları geniş bir tırnakla çevrilmiş olup “ toynak” adını alır. Bunun üzerine basarak yürürler. İnsanlara hizmet eden hayvanların en kabiliyetlisi ve kıymetlisidir. İnsanların, eski harp meydanlarındaki yardımcısı, yük taşımada hizmetçisi, yarış, cirit, çit atlama ve av sporlarında neşe ve zevk ortağıdır. Silah gürültüsüne ve bando sesine rahatlıkla alışır.

At, cesur ve atılgan olduğu gibi sahibine son derece itaatkardır. Sahibi dilerse dolu dizgin, dörtnala koşar, isterse aheste yürür, isterse durur. Her durumda sahibini memnun etmeye dikkat eder. Yorgunluğa bakmaksızın kendini çatlatmak pahasına da olsa olanca gayret ve kuvvetini itaat uğruna sarf eder. Bugün Amerikan bozkırlarında yaşayan Mustang adıyle anılan vahşi atlar, İspanyolların Amerika’ya götürdükleri ehli atlardan kaçanlardan yabanileşenlerdir. Az yiyecekle yetinip, her türlü iklim şartlarına dayanırlar. 

AT Sürüsü


Tarpan adıyla anılan Avrupa yaban atının (E. caballus gmelini) 1876’dan beri nesli tükendi. Bugün eski dünyada hala neslini devam ettiren yanlız bir yaban atı vardır. Bu at Orta Asya Moğolistan’ının soğuk ve ıssız ovalarında yaşar. Asya yaban atı veya Prezevalski dendiği gibi Moğolistan yaban atı da denir. Altay dağlarının her iki yanında yaşar. Siyah kısa ve dik yeleleri ile, ağır ve iri başları, küçük kulakları, uzun kıllı kuyrukları ile evcil atlardan farklılık gösterirler. Renkleri kırmızımtrak kahverengi olup çekici bir görünüşleri vardır. Burun kısımları beyazdır. Kışın kılları uzayarak soğuktan korunurlar

Evcil atlar: Tahminen 4000 seneden beri insanlara hizmet etmektedir. Bugünkü modern atların Asya yaban atından türediği şüphelidir. Bazı zoologlar Avrupa yaban atından türediğini ileri sürmektedirler. Evcilleştirilmiş atların birçok soyları vardır. Bugün küçük Midilli atları ile Safkan Arap atlarının soy kütüğü kesin olarak bilinmemektedir. 


Atlar 40-60 sene yaşar, bazı kısraklar 25 yaşına kadar doğurur. On bir ay gebe kalır ve genellikle bir yavru doğururlar. Yavrunun gözleri açık olarak doğar ve birkaç dakika sonra ayağa kalkarak annesini takibe başlar. Yük çekme ve taşıma atları, kalın bacaklı, iri cüsselidir. Binek ve yarış atları ince uzun bacaklıdır. Atlar arasında hased yok ise de, birbirlerine gıpta etmek huyları vardır. Bu da yarışta, hendek ve çit atlamada kendini gösterir. Birbirlerine imrenerek daha hızlı koşup öne geçmek isterler. Saatte 60-70 km hızla koşanları vardır. Atların tüy renkleri çeşitli olup, renklerine göre çeşitli isimler alırlar. En tanınmışları: Ak, akçıl, kır, al, alakı, geyik kırı, çil yeşil, al pekmez köpüğü, doru, hurma dorusu vs.’dir.


At yetiştiriciliği: Asya, Avustralya ve Amerika’daki geniş bozkırlarda hala vahşi at sürüleri yaşamaktadır. Evcil atlar haralarda yetiştirilir. Ülkemizde ilk hara 1913’te Aziziye’de kuruldu. Türkiye’nin ilk modern harası ise 1924’te açılan Karacabey harasıdır.

AT Yetiştiriciliği


İngiliz atı: İyi bir binek ve yarış atıdır. Özellikle yarış için yetiştirilir. Arab aygırı ile İngiliz yerli kısraklarının çiftleştirilmesinden türetilmiş bir soydur. Arab atından daha uzun bacaklıdır. 



SAFKAN İNGİLİZ YARIŞ ATI: Binek atıdır. Yarış için özellikle yetiştirilmiş bir ırktır. Omuzlarının yerden yüksekliği 170 sm. kadardır. Başı kuru, gözler canlı ve asil, sırt ve bel kısa, bacaklar ince ve uzundur. Dünyanın her yerinde at yarışları safkan İngiliz atları arasında yapılır. Bu atların, tıpkı insanlarda olduğu gibi, anne ve baba tarafından sülalesini gösteren şecereleri tutulur. Yarış atı yetiştiriciliğinde, safkan yavru elde etmek için safkan bir aygır, daima safkan bir kısrakla çiftleştirilir. Bu atların nesli, 3 Arap aygırı ile, 40 kadar ingiliz yerli kısrağından üremiştir. Safkan İngiliz atları erken gelişirler. Bir buçuk yaşında idmana konan taylar 2 yaşında ilk koşularını yaparlar. 4 - 5 yaşları arasında kudretlerinin zirvesine erişirler..

ARAP ATI: Her bakımdan mükemmel bir binek atıdır. Orta Asya ile Anadolu dan Arabistan a geçen Türk atlarından uremiştir. Başı küçük, bakışlar canlı, boyun yüksek, sağrı yuvarlak, kuyruk tutuşu yüksektir. Omuzlarının yerden yüksekliği ortalama olarak 150 santim kadardır. Çok dayanıklıdır, o kadar ki 24-48 saat hiç su içmeden yol alanlarına rastlanmıştır. Birçok soyu vardır. BasUcaları Seklavi, Küheylan, Seklavi-i Gedran, Ummi Urküp tür. Dünyanın en güzel Arap atlarını yetiştiren ülkelerden birde Türkiye dir. Türkiye ve bazı doğu ülkelerinde safkan arap atları arasında da at yarışları yapılmaktadır. Taylar ilk koşularını 3 yaşında yaparlar ve 5 - 6 yaşlarında kudretlerinin zirvesine erişmiş olurlar. İngiliz atından farkı daha mukavim olmasıdır

Arap Atı


MİDİLLİ: Küçük bir at çeşididir. Akıllı, sakin ve uysal olduğundan çocuklar için eşi bulunmaz bir binek hayvanıdır. Çeşitli numaralar öğretilen Midilli ler sirklerde insanı şaşırtacak hünerler gösterirler. Midilli lerin en tanınmış çaşidi anayurdu İskoçya nın kuzeyindeki Shetland adası olan ve adını bu adadan alan Shetland midillisi dir. Aynı zamanda küçük ve hafif gezinti arabalarına koşulan Midilli lerden küçük olmaları dolayısıyla maden ocaklarında da faydalanılır.

Midilli

Facebook beğen
 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol