FOTOSENTEZ OLAYI Canlıların yaşamında kullanılan enerjilerin temel kaynağı güneş enerjisidir. Güneş enerjisini hiç bir canlı doğrudan kullanamaz. Bu nedenle güneş enerjisinin besinlerin yapısındaki kimyasal enerjiye dönüştürülmesini fotosentez olayı sağlamaktadır. Karbondioksit ve suyun klorofiller üzerinde ışık etkisiyle birleştirilip besin ve oksijen üretilmesine fotosentez adı verilir. Fotosentezi gerçekleştiren klorofilli canlılara üreticiler denir. Üreticiler bu olay yardımıyla şeker, yağ, protein ve vitamin ihtiyaçlarını kendileri karşılarlar. Fotosentez yapamayan tüketici canlılar ise bu besinler yönüyle doğrudan ya da dolaylı olarak üretici canlılara bağımlıdır. Yeşil bitkiler, klorofilli bakteriler, mavi yeşil algler ve öglena fotosentezle besin üretebilir. Fotosentez reaksiyonlarının yapılmasında ışık kullanıldığı için, sadece gündüzleri gerçekleşir. Fotosentezi en fazla ve etkili şekilde yeşil bitkiler gerçekleştirir. Yeşil bitkiler, fotosentez sonucu ürettiği besini çoğunlukla nişastaya çevirerek kök, gövde, yaprak, meyve ve tohumlarda depo ederler. Nişasta renksiz ve büyük yapılı bir şeker olup iyot çözeltisiyle etkileşebilir. Ayraç olan iyot çözeltisi nişastayla etkileştiklerinde mavi renk oluşturur. Bu durum bitki yapraklarının fotosentez yapıp yapmadığının belirlenmesinde kullanılır. Nişasta + İyot çözeltisi ® Mavi renk oluşumu Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler Fotosentez olayının yapılmasında kullanılan ve etkili olan bütün faktörler reaksiyonun hızını da etkiler. Bu faktörlere karbondioksit, su, klorofil, ışık ve sıcaklık örnek verilebilir. *· Karbondioksit miktarı : Fotosentezde hammadde olarak kullanıldığı için miktarı arttıkça olayın hızını belli bir değere kadar artırır. *· Su miktarı : Olayda kullanıldığı için fotosentezin hızını belli bir değere kadar değişmesini sağlar. * · Işık şiddeti : Işık, fotosentezde enerji kaynağı olduğu için belli bir değere kadar olayın hızını değiştirir. * · Klorofil sayısı : Işığı emen pigment olup sayısının artması fotosentez hızını olumlu yönde etkiler. * · Sıcaklık derecesi : Ortamdaki ısı miktarı olup enzimlerin çalışmasını doğrudan etkiler, ortam sıcaklığının düşük veya yüksek olması fotosentez hızını olumsuz yönde değiştirir. * · Işığın rengi : Güneş ışığı 7 farklı rengin birleşmesiyle oluşur. Bu renkler farklı özellikte olup farklı miktarlarda enerji taşır. Yeşil bitkiler fotosentezde en az yeşili kullanırken en fazla da kırmızı ve mor ışığı kullanır.