• Her eserin bir yazılış amacı, iletmek istediği bir mesaj vardır. Eserde iletilmek istenen mesaja "tema" denir.
• Şiirde daha çok duygu ve hayaller işlenir; bir şiirde yoğun olarak işle­nen duygular ve hayaller şiirin temasını oluşturur.
• Şiiri oluşturan her birimin bir teması vardır. Bu temalar birleşerek şiirin ana temasını oluşturur.
• Şiirde işlenen temalar soyut bir kavram veya düşüncedir, bu soyut kavramlar şiir dışında da vardır. Şiirle somutlaştırılan temaya da "konu" denir.
• Aynı temayı işleyen birden çok şiir vardır. Ancak bazıları diğerlerin­den daha başarılıdır; bunun nedeni, temanın işleniş biçimidir.
• Şiirde işlenen temanın şiirin yazıldığı dönemle ve şairle ilişkisi vardır.

Örnek:

Mert dayanır, namert kaçar

Meydan gümbürgümbürlenir  (Mert ve namert arasındaki fark)

Şahlar şahı divan açar

Divan gümbür gümbürlenir

Yiğit kendini öğende

Oklar menzilin döğende (Yiğitlik)

Şeşper kalkana değende

Kalkan gümbür gümbürlenir

Ok atılır kalesinden

Hak saklasın belâsından  (Köroğlu'nun yiğitliği)

Köroğlu'nun narasından

Her yan gümbür gümbürlenir

Köroğlu

Şairin şiirde iletmek istediği mesaj yiğitlik ve yiğitliğin gücüdür. Şair savaş tasvirleriyle yiğitliği somutlaştırmıştır.

Şiirin konusu "yiğitleri övme"dir.

Şiirin yazıldığı dönem ve şairle ilişkisi:

Köroğlu 16. yüzyılda yaşadığı sanılan bir şairdir. Bolu'nun Gerede ilçesindendir. Celâlî İsyanları'na karışmıştır. Sivas - Tokat arasındaki kervan yol­larını kesmiş, aldıklarını fakir halka dağıtmıştır. Babasının intikamını almak için dağa çıkmış Bolu beyine karşı savaşmış; güçsüzleri, haksızlığa uğra­yanları korumuş bir yiğittir.

• Görüldüğü gibi şairin hayatında öne çıkan en önemli özellik yiğitliği; yaşadığı dönemin en önemli özelliği ise haksızlıkların olmasıdır.
• Şiirin teması ve yapısı arasında ilişki vardır. Tema, şiirin yapısı ve anlatımıyla somutlaştırılır.
• Yapıyı meydana getiren ses ve anlam kaynaşmasından oluşan birim­lerin tümü "tema"yla birleşir.
• Temayı bulmak için "Şair, bu şiiri niçin yazmıştır?" sorusunu sorarız, aldığımız yanıt bize temayı verir.