Geleceğin güvenlikçileri: Arılar ve fareler

Hali hazırda x-ray cihazları, metal detektörler, güvenlik kameraları ve eğitimli köpekler tarafından sağlanan güvenlikte yakında arılar ve fareler boy gösterecek.

Bilim adamları, hassas koku alma özelliğine sahip arılar ve farelerin gelecekte havalimanı gibi önemli noktalarda patlayıcı aramada kullanabilmeyi hesaplıyor.

Uluslararası Havacılık Güvenliği Dergisi'nde; arıların yanı sıra farelerin de köpeklerden daha hassas koku alma özelliğine sahip olduğuna dikkat çekildi. Dünyadaki önemli tesislerde güvenlik tedbirlerin hali hazırda x-ray cihazları, metal detektörler, güvenlik kameraları ve eğitimli köpekler tarafından sağlanıyor.

ABD Savunmaya Yönelik Araştırma Geliştirme Projeleri Ajansı'nın desteklediği bir araştırma; siyah yaban arısının (microplitis croceipes) canlılar üzerinde olmayan sentetik kokuları bile algılayabildiğini gösterdi. Şekerli su verilerek algılanması istenen kokuya maruz bırakılan siyah yaban arıların, saniyeler içinde ilgili kokuyu hafızalarını kaydettikleri gözlendi.

Georgia Üniversitesi araştırmacılarından Glen Rains ve Böcekbilimci Joe Lewis de kendi çalışmalarında yaban arılarının koku ve yiyecek arasında kurduğu bağlantıdan yola çıkarak hassas bir 'koku detektörü' geliştirdi. Detektörün içindeki yaban aralarının, algılanması istenen kokuyu kısa sürede tepki gösterdikleri belirlendi.

İngiltere'de faaliyet gösteren Insceltinel şirketi de araştırmasını bal arıları üzerinde gerçekleştirdi. Çalışma sonunda minik yaratıkların eğitildiklerinde çok küçük miktardaki patlayıcı maddelere bile tepki verdikleri ortaya çıktı.

MAYIN TARAYAN FARELER

Öte yandan arıların yanı sıra farelerin de detektör köpeklere alternatif oluşturacak koku alma özellikleri araştırılıyor. Mozambik'te 2003 yılında yapılan bir çalışmada, toprak altındaki mayınların tespiti için keseli Afrika faresi kullanıldı. Keseli fare 100 metrekarelik bir alanı yarım saat içinde tarayıp mayınlı noktaları yüzde 86.5 doğruluk oranıyla buldu. Kimi uzmanlar, özellikle havalimanlarının güvenliğinde farelerin, köpeklerin yerine kullanmasının az maliyetle daha verimli olacağını savunuyor. Farelerin basınca duyarlı patlayıcılar üzerinde hareket edecek hafiflikte olduğu için mayın arama faaliyetlerinde de başarılı olacağı belirtildi.